Destek miktarı 2 milyar lirayı geçti. TÜBİTAK bünyesindeki Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı’nın (TEYDEB) destek verdiği projeleri uygulayan şirketler, özellikle yeni ürün üretiminde büyük başarı yakaladılar. 1995 ile 2011 yılı Ekim ayı arasında 8 bin 89 proje desteklenirken bunlardan 5 bin 268′i tamamlandı ve projelere 2 milyar 18 milyon liralık destek verildi.
TEYDEB Başkan Yardımcısı Hilmi Yavuz, KOBİ’lerin Ar-Ge projelerine hem finansal kaynak ayırmaları hem de bu projelerde nitelikli personel barındırmalarındaki zorluklardan dolayı başvuruda sıkıntı yaşadıklarını bildirdi.
Teşviklerde; ürün, süreç ve teknoloji geliştirme konuları üzerinde durduklarını belirten Hilmi Yavuz, mevcut bir ürünün geliştirilmesi veya yeni bir ürünün geliştirilmesini dikkate aldıklarını söyledi.
Desteklerin 1995 yılında ’1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destek Programı’ adıyla başladığını belirten Yavuz, program ile özel sektör kuruluşlarının Ar-Ge faaliyetlerini teşvik ederek, Ar-Ge yeteneğinin yükseltilmesine katkıda bulunmayı hedeflediklerini anlattı. Projede bütçe üst sınırının bulunmadığını kaydeden Yavuz, proje giderlerinin en fazla yüzde 60′ının hibe olarak desteklendiğini dile getirdi.
2007 yılında sadece KOBİ’lere özel olarak 1507 numaralı KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı’nı oluşturduklarını söyleyen Yavuz, bu program kapsamında KOBİ’lerin en fazla 2 projesinin desteklenebildiğini ifade etti. “Bu destek ile KOBİ’lerin 1501 numaralı destek programına ve uluslararası programlara hazırlanması amaçlanıyor” diyen Yavuz, bu programdan KOBİ’lerin eğitimli çıkmasının hedeflendiğini dile getirdi. Proje üst bütçesinin 400 bin lira olduğunu kaydeden Yavuz, proje giderlerinin yüzde 75′inin desteklendiğini belirterek, “Hem destekleme oranı yüksek, hem de diğer programlarda vermediğimiz bir gider kalemi var. Projenin nasıl hazırlanacağına ve izleneceğine yönelik giderler destekleniyor, ayrıca yeminli mali müşavir giderleri de destekleniyor. Bu programı KOBİ’lerin iyi kullanması gerekiyor” dedi.
“Amaç Eureka Gibi Ağları Kullanmak”
Geçen yıl başlatılan KOBİ Yararına Teknoloji Transferi Destek Programı ile akademideki bilginin KOBİ’lere aktarılmasının hedeflendiğini, KOBİ’nin herhangi bir Ar-Ge faaliyeti yapmasının beklenmediğini ifade eden Yavuz, proje bütçe üst sınırının 300 bin lira olduğunu belirtti. Destek oranının yüzde 75 olduğunu kaydeden Yavuz, Eylül ayından itibaren başvuruları almaya başladıklarını söyledi. Ayrıca, 1509 numaralı Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı ile Türkiye’nin ortak olduğu AB kapsamındaki Eureka gibi ağları kullanarak Ar-Ge projelerine katılımının sağlanmasının amaçlandığını belirten Yavuz, “Burada KOBİ’lerin ayrıcalığı var, büyük ölçekli firmalara yüzde 60 oranında, KOBİ’lere ise yüzde 75 oranında bir destek var” dedi.
Programlara 365 gün 24 saat internet ortamında başvuru yapılabileceğini söyleyen Yavuz, bütün programlara bakıldığında en fazla KOBİ’lerin proje başvurusu yaptığını vurgulayarak projelerin bilinirliğinden memnun olduklarını, Hakkari’den bile desteklenen projelerinin olduğunu kaydetti. Yavuz, “Fakat KOBİ’lerin hem kaynak ayırmaları hem de nitelikli personel barındırmalarındaki zorluklardan dolayı başvuruda sıkıntılar yaşıyoruz. Bilinirliğin ötesinde finansman zorluğu var” dedi. Yavuz, KOBİ’lerin bu iki sorununun halledilmediği sürece proje sayısını artırmanın mümkün olmadığını dile getirdi. Yavuz, “KOBİ düzeyindeki işletmelerin imalat yetenekleri iyi olmakla birlikte büyük çoğunluğunun kendine özgü bir ürünü bulunmamakta, dolayısıyla ürünü olmayan bu KOBİ’lerin Ar-Ge faaliyetinde bulunmamasını da doğal bir sonuç olmaktadır. İmalat yetenekleri iyi olan bu KOBİ’lere kendilerine özgü bir ürün geliştirme yeteneği kazandıracak yeni destek programlarının uygulanması gerekiyor” dedi.
“KOBİ’ler Her Zaman Öncelikli”
1995 yılı ile 31 Ekim 2011 tarihi arasında 13 bin 315 proje başvurusu yapıldığını söyleyen Yavuz, bu proje başvurularının yüzde 73′ünün KOBİ’ler tarafından gerçekleştirildiğini, başvuruları gerçekleştiren 6 bin 76 firmanın yüzde 91′inin KOBİ olduğunu dile getirdi. Başvurular içinde 8 bin 89 projenin desteklendiğini söyleyen Yavuz, bu projelerin yüzde 68′inin KOBİ’lere ait olduğunu ifade ederek, desteklenen 3 bin 834 firmanın ise yüzde 89′unun KOBİ olduğunu dile getirdi. Yavuz, bu süreçte 2,18 milyar liralık desteğin yanı sıra 3,7 milyar liralık Ar-Ge hacminin oluşturulduğunu kaydetti. Yavuz, 5 bin 268 projenin tamamlandığını ifade etti.
KOBİ’lere ayrılan Ar-Ge destek kaynaklarının, büyüklere aktarıldığı için KOBİ’lere kaynak kalmadı gibi bir yanılgı olduğunu ifade eden Yavuz, “Kaynak yetmediği için destekleyemediğimiz herhangi bir sorunla hiç karşılaşmadık. Yeter ki Ar-Ge harcamaları artsın biz de kamu olarak desteklere devam edeceğiz” diye konuştu.
FNSS, Pars ile Tek Kalemde En Büyük Sanayi İhracatına İmza Attı
Gerek KOBİ’lerin gerekse büyük firmaların TÜBİTAK TEYDEB Destek Programları’ndan yararlanarak ortaya koyduğu başarı öykülerine örnekler gösteren Yavuz, FNSS Savunma Sistemleri’nin ‘PARS 6×6 Zırhlı Muharebe Aracı’ndan bahsetti. Proje bütçesinin 4 milyon 131 bin lira olduğunu kaydeden Yavuz, TÜBİTAK’ın hibe destek tutarının ise 1 milyon 454 bin lira olduğunu söyledi. Yavuz, “Proje kapsamında geliştirilen baz araç ile aynı konsepte sahip 8×8 araç için Malezya Ordusu ile ön anlaşma yapıldı. Proje ile 560 Milyon dolar tutarında Türkiye Cumhuriyeti’nin tek kalemde gerçekleşen en büyük sanayi ihracatının olması bekleniyor” dedi.
Baykar’ın insansız Hava Aracı Birçok Üstünlüğe Sahip
Baykar Makina Sanayi Ve Ticaret AŞ’nin, “Sabit Kanat Taktik İnsansız Hava Aracı Sistemi” geliştirilmesine yönelik bir projesi olduğunu söyleyen Yavuz, bu projeye TÜBİTAK’ın 1 milyon 682 bin lira tutarında destek verdiğini, proje bütçesinin ise toplamda 2 milyon 902 bin lira olduğunu dile getirdi. Yavuz, “Dünyadaki rakiplerine nazaran birçok üstün teknolojik özelliğe sahip sistem, hangardan çıktığı andan itibaren otomatik bir şekilde taksi, kalkış, uçuş, iniş ve tekrar hangara dönüş özelliklerine sahip. Sistem 500 kilo kalkış ağırlığı, 9 metre kanat açıklığı ile 18 bin feet irtifada 10 saat uçuş yapabiliyor” dedi.
Minicargo 8 Yılda 8 Milyar Dolarlık İhracat Hacmi Yaratacak
Tofaş Türk Otomobil Fabrikası A.Ş.’nin, Mini Cargo Projesi’nin 252 milyon 442 bin liralık bütçesinde TÜBİTAK’ın hibe destek tutarının 102 milyon 310 bin lira olduğunu dile getiren Yavuz, 8 yıllık satış garantisi olan Mini Cargo’nun yılda 165 bin adet üretileceğini söyledi. Araçların yüzde 90′ının ihraç edileceğini, böylece 8 yılda 8 milyar dolarlık ihracat hacmi yaratılacağını kaydeden Yavuz, ‘Doblo-Çevreci ve Çok Amaçlı Yeni Hafif Ticari Araç’ projesinin de 136 milyon 460 bin liralık bütçesinde hibe destek tutarının 74 milyon 596 bin lira olduğunu kaydetti. 8 yıllık satış garantisi bulunan ürünün yıllık 160 bin üretileceği belirten Yavuz, üretimin yüzde 80′inin ihraç edileceğini ve toplamda 6.3 milyar dolarlık ihracat getirisi olacağını kaydetti.
TUSAŞ’ın Geliştirdiği Gözcü İçin 923 Bin Lira Hibe Desteği
TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay San. AŞ’nin Gözcü İnsansız Hava Aracı geliştirdiğini söyleyen Yavuz, “Gözcü İnsansız Hava Aracı Geliştirme Programı ile özgün bir kısa menzil keşif-gözetleme ve istihbarat amaçlı kullanılacak İnsansız Hava Aracı sisteminin tasarlanması, geliştirilmesi, prototip üretimin gerçekleştirilmesi, sisteme ait tüm veri paketlerinin oluşturulması ve kısa vadede Türk Silahlı Kuvvetleri’nin istihbarat amaçlı ihtiyaçlarının daha etkili ve milli bir sistemle karşılanması hedeflenmiştir” dedi. Proje bütçesinin 1 milyon 839 bin lira olduğunu kaydeden Yavuz, TÜBİTAK’ın hibe destek tutarının 923 bin lira olduğunu dile getirdi.
Sık Görülen Genetik Bozuklukların Tanısında Büyük Kolaylık
İontek İlaç, Tanı ve Biyoteknoloji Ürünleri Araştırma, Geliştirme San. ve Tic. AŞ’nin TÜBİTAK destekleri ile ‘Ailesel Kanser Tanısında Uzman Sistem Uygulaması’ geliştirdiğini söyleyen Yavuz, proje bütçesinin 227 bin lira, TÜBİTAK’ın hibe destek tutarının ise 127 bin lira olduğunu kaydetti. Yavuz, “Tamamlanan bu proje, DNA dizileme ve genotipleme hizmetlerinin bir uzantısı olup sık görülen genetik bozuklukların ve ailesel kanserlerin tanısında fayda sağlamayı hedefliyor” dedi.